Bel Kayması Nedir? 

Bel kayması, omurgadaki bir omurun, alttaki omura göre öne doğru kayması durumudur. Tıp dilinde “spondilolistezis” olarak adlandırılan bu durum, omurganın yapısal stabilitesini bozarak sinir köklerine baskı yapabilir. Bu baskı, bel ağrısından bacaklarda güçsüzlüğe kadar çeşitli sorunlara yol açar. 

Bel kayması, sıklıkla bel bölgesinde (lomber omurga) görülür ve yaşlılıkla birlikte artan bir risk taşır. Ancak travmalar, spor yaralanmaları ve genetik yatkınlık da bu durumun gençlerde ortaya çıkmasına neden olabilir. 

Belirtileri Nelerdir? 

Bel kaymasının belirtileri, kaymanın derecesine ve sinirler üzerindeki etkisine göre değişiklik gösterebilir. En sık görülen belirtiler şunlardır: 

• Bel ve kalça ağrısı: Özellikle hareket ederken artan ağrı. 

• Bacaklarda ağrı ve uyuşma: Sinir kökü sıkışmasına bağlı olarak. 

• Yürüme güçlüğü: Uzun mesafelerde yürüme sırasında bacaklarda güç kaybı. 

• Kas spazmları: Bel çevresindeki kaslarda gerilme. 

• Postür değişiklikleri: Hastalar genellikle duruş bozuklukları geliştirir. 

• Şiddetli durumlarda: Mesane veya bağırsak kontrol kaybı (acil müdahale gerektirir). 

Bel Kaymasının Nedenleri 

Bel kaymasının oluşmasında birden fazla neden rol oynayabilir. En sık rastlanan nedenler: 

1. Travma: Düşme veya kazalar sonucu omurların kayması. 

2. Dejeneratif değişiklikler: Yaşlanmaya bağlı olarak eklemlerin ve disklerin aşınması. 

3. Stres kırıkları: Omurganın arka kısmında küçük kırıklar oluşması (spondilolizis). 

4. Doğuştan gelen (konjenital): Doğumdan itibaren omurgada yapısal anormallikler. 

5. Tümörler veya enfeksiyonlar: Omurganın yapısını zayıflatarak kaymaya neden olabilir. 

Tanı Yöntemleri 

Bel kaymasının teşhisi, detaylı bir fizik muayene ve görüntüleme yöntemleriyle konur: 

• Fizik Muayene: Hareketle artan ağrı, yürüme bozuklukları ve nörolojik değişiklikler incelenir. 

• Röntgen: Omurun pozisyonunu ve kaymanın derecesini gösterir. 

• MRG (Manyetik Rezonans Görüntüleme): Sinir kökleri üzerindeki baskıyı detaylı şekilde ortaya koyar. 

• BT (Bilgisayarlı Tomografi): Kemik yapısındaki kırıklar veya deformasyonları belirler. 

Kayma genellikle derecesine göre sınıflandırılır (Grade 1’den Grade 5’e kadar). 

Tedavi Yöntemleri 

Tedavi seçimi, kaymanın derecesine, hastanın semptomlarına ve genel sağlık durumuna göre yapılır. 

1. Ameliyatsız Tedavi Yöntemleri: 

• Fizik Tedavi: Bel çevresindeki kasları güçlendirmek ve omurgayı stabilize etmek için özel egzersizler. 

• Ağrı Yönetimi: Ağrı kesiciler, kas gevşeticiler ve sinir ağrısı için ilaçlar. 

• Ortez Kullanımı: Bel korsesi, omurgayı destekleyerek belirtileri hafifletebilir. 

• Epidural Enjeksiyonlar: Sinir kökü çevresine steroid uygulaması ile iltihaplanmayı azaltır. 

2. Cerrahi Tedavi: 

 
Ameliyat, omurga kaymasının sinirler üzerinde ciddi baskıya neden olduğu ve konservatif tedavilere yanıt alınamadığı durumlarda önerilir. 

• Dekompresyon Cerrahisi: Sinirler üzerindeki baskıyı gidermek için omurilik kanalının genişletilmesi. 

• Füzyon (Artrodez): Kaymış omurun sabitlenmesi ve hareketin engellenmesi. 

• Minimal İnvaziv Teknikler: Daha küçük kesilerle yapılan, iyileşme sürecini hızlandıran yöntemler. 

Cerrahi başarı oranı yüksektir, ancak iyileşme sürecinde fizik tedavi ve rehabilitasyon önemlidir. 

Günlük Hayatta Dikkat Edilmesi Gerekenler 

• Doğru duruş: Omurga üzerindeki yükü azaltmak için ergonomik pozisyonlarda oturup ayakta durun. 

• Egzersiz: Kasları güçlendirmek için doktor önerisiyle yürüyüş veya yüzme gibi aktiviteler yapın. 

• Ağır kaldırmaktan kaçının: Omurgayı zorlayabilecek hareketlerden uzak durun. 

Kilo kontrolü: Fazla kilo, omurgaya binen baskıyı artırarak belirtileri kötüleştirebilir.