Bel Fıtığı Nedir? 

Bel fıtığı, omurlar arasında yer alan ve amortisör görevi gören disklerin, dış çeperinin zayıflayıp yırtılması sonucu iç kısmındaki jel benzeri yapının dışarı çıkmasıdır. Bu dışarı çıkan doku, sinir köklerine baskı yaparak ağrı, uyuşma ve güç kaybına neden olabilir. 
En sık L4-L5 ve L5-S1 seviyelerinde görülür, çünkü bu bölgeler omurganın en fazla hareket ettiği ve yük taşıdığı alanlardır. 

Belirtileri Nelerdir? 

Bel fıtığı, sinir köklerine yaptığı baskının derecesine bağlı olarak farklı belirtilere yol açabilir: 

• Bel ve bacak ağrısı: Sinir sıkışmasına bağlı olarak bacağa yayılan keskin ağrı (siyatik). 

• Uyuşma ve karıncalanma: Belden başlayarak kalça, bacak veya ayağa kadar uzanabilir. 

• Kas güçsüzlüğü: Sinirlerin etkilendiği bölgede kaslarda zayıflık ve güç kaybı. 

• Hareket kısıtlılığı: Özellikle öne eğilme veya dönme hareketlerinde zorluk. 

• İleri vakalarda: Mesane veya bağırsak kontrolü kaybı gibi acil müdahale gerektiren belirtiler. 

Bu belirtiler genellikle ani bir hareket, ağır kaldırma veya uzun süre yanlış pozisyonda durma sonrası şiddetlenir. 

Bel Fıtığının Nedenleri 

Bel fıtığına yol açan birçok faktör vardır: 

1. Travma veya zorlanma: Ağır kaldırma, ani hareketler veya düşme sonucu disk yapısının bozulması. 

2. Dejenerasyon: Yaşlanma ile birlikte disklerin elastikiyetini kaybetmesi. 

3. Genetik yatkınlık: Bazı bireylerde daha zayıf disk yapısı. 

4. Duruş bozuklukları: Uzun süre kötü pozisyonda oturmak veya ayakta durmak. 

5. Fazla kilo: Omurgaya binen yükü artırarak disklerin zorlanmasına neden olabilir. 

Tanı Yöntemleri 

Bel fıtığı teşhisi için fizik muayene ve görüntüleme yöntemleri birlikte kullanılır: 

• Fizik Muayene: Lasegue (düz bacak kaldırma) testi, refleks kontrolleri ve duyu kaybı değerlendirilir. 

• MRG (Manyetik Rezonans Görüntüleme): Disk yapısındaki hasarı ve sinir sıkışmasını en net şekilde gösterir. 

• BT (Bilgisayarlı Tomografi): Kemik yapısının detaylı incelenmesi için kullanılır. 

• EMG (Elektromiyografi): Sinir fonksiyonlarının değerlendirilmesi. 

Tanıda, hastanın klinik belirtileriyle görüntüleme sonuçlarının örtüşmesi önemlidir. 

Tedavi Yöntemleri 

Bel fıtığı tedavisi, fıtığın şiddetine ve hastanın yaşam kalitesine etkisine göre belirlenir. 

1. Ameliyatsız Tedavi Yöntemleri: 

• Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon: Disk üzerindeki baskıyı azaltan ve kasları güçlendiren özel egzersizler. 

• Medikal Tedavi: Ağrı kesiciler, kas gevşeticiler ve sinir ağrısını azaltan ilaçlar. 

• Epidural Steroid Enjeksiyonları: Sinir köklerindeki iltihabı azaltarak ağrıyı hafifletir. 

• Dinlenme ve Duruş Eğitimi: Bel bölgesine yük bindiren hareketlerden kaçınılması ve doğru duruş alışkanlıkları. 

2. Cerrahi Tedavi: 

 
Ameliyat, konservatif yöntemlerle rahatlama sağlanamadığında veya nörolojik kayıp (örneğin, mesane/barsak kontrolü kaybı) gibi ciddi durumlar geliştiğinde önerilir. 

• Mikrocerrahi Diskektomi: Minimal invaziv yöntemle, sinir üzerindeki baskıyı kaldırmak için fıtıklaşmış diskin çıkarılması. 

Günlük Hayatta Dikkat Edilmesi Gerekenler 

• Doğru oturma pozisyonu: Bel destekli bir sandalye kullanın ve uzun süre hareketsiz kalmaktan kaçının. 

• Ağırlık kaldırırken dikkat: Dizlerinizi bükerek ve sırtınızı düz tutarak yük kaldırın. 

• Egzersiz yapın: Bel kaslarını güçlendirmek ve omurganızı desteklemek için düzenli fiziksel aktiviteler yapın (yüzme, yürüyüş gibi). 

• Kilo kontrolü: Fazla kilolar omurgaya binen yükü artırır. 

• Düzenli molalar verin: Uzun süre oturmanız gerekiyorsa, saat başı kalkıp hareket edin.