Omurga Kırıkları Nedir? 

Omurga kırıkları, omurgayı oluşturan vertebraların (omurların) travma, osteoporoz, tümörler veya başka bir neden sonucu hasar görmesiyle oluşur. Bu kırıklar omurganın yapısal bütünlüğünü bozabilir ve sinir dokularına zarar vererek ciddi sonuçlara yol açabilir. 

Omurga kırıkları, genellikle yüksek enerjili travmalar (trafik kazaları, düşmeler) veya düşük enerjili yaralanmalar (osteoporozlu bireylerde basit düşmeler) sonrası meydana gelir. 

 Omurganın herhangi bir bölgesinde oluşabilse de sıklıkla torakal (sırt) ve lomber (bel) bölgelerde görülür. 

Omurga Kırıklarının Türleri 

1. Kompresyon Kırıkları: 

• Vertebra ön kısmının çöktüğü kırıklardır. 

• Daha çok osteoporozlu bireylerde görülür. 

2. Patlama Kırıkları: 

• Omurun hem ön hem de arka kısmının parçalandığı kırıklardır. 

• Yüksek enerjili travmalarda görülür. 

3. Fleksiyon-Distraksiyon Kırıkları: 

• Omurun aşırı bükülme veya gerilme sonucu kırılmasıdır. 

• Trafik kazalarında emniyet kemeri yaralanmasıyla ilişkilidir. 

4. Fraktür-Dislokasyonlar: 

• Omur kırığının omurga eklemlerinden ayrılarak yer değiştirmesi. 

• Genellikle omurilik yaralanmalarına neden olur. 

Belirtileri Nelerdir? 

Omurga kırıklarının belirtileri, kırığın türüne ve omurilik veya sinir köklerine olan etkisine göre değişiklik gösterir: 

• Şiddetli sırt veya bel ağrısı: Hareketle artar, istirahatle hafiflemeyebilir. 

• Hareket kısıtlılığı: Omurga hareketlerinde belirgin azalma. 

• Kas güçsüzlüğü ve uyuşma: Sinir köklerine baskı durumunda kollarda veya bacaklarda. 

• Duyu kaybı: Omurilik hasarı varsa vücudun alt kısmında his kaybı. 

• Mesane veya bağırsak kontrol kaybı: Omuriliğin ciddi şekilde etkilenmesi durumunda acil cerrahi gerektirir. 

Omurga Kırıklarının Nedenleri 

Omurga kırıklarının başlıca nedenleri şunlardır: 

1. Travma: Yüksek enerjili kazalar, düşmeler veya spor yaralanmaları. 

2. Osteoporoz: Düşük kemik yoğunluğu nedeniyle yaşlı bireylerde sık görülür. 

3. Tümörler: Omurgaya yayılan metastatik kanserler vertebraların zayıflamasına neden olabilir. 

4. Enfeksiyonlar: Vertebra yapısını zayıflatarak kırık riskini artırır. 

Tanı Yöntemleri 

Omurga kırıklarının teşhisi, ayrıntılı bir klinik değerlendirme ve görüntüleme yöntemleri ile konur: 

• Fizik Muayene: Omurga hassasiyeti, hareket kısıtlılığı ve nörolojik bulgular değerlendirilir. 

• Röntgen: Kırığın yerini ve tipini gösterir. 

• BT (Bilgisayarlı Tomografi): Kemik yapısındaki detayları incelemek için tercih edilir. 

• MRG (Manyetik Rezonans Görüntüleme): Omurilik ve yumuşak dokular üzerindeki etkileri değerlendirir. 

• Kemik Yoğunluğu Ölçümü: Osteoporoz kaynaklı kırıklarda yapılır. 

Tedavi Yöntemleri 

Tedavi, kırığın tipine, şiddetine ve hastanın genel durumuna bağlı olarak planlanır. 

1. Ameliyatsız Tedavi Yöntemleri: 

• Dinlenme ve Hareket Kısıtlaması: Hafif kompresyon kırıklarında önerilir. 

• Ortez Kullanımı: Omurgayı stabilize etmek için korse kullanımı. 

• Fizik Tedavi: Kemik iyileşmesi sonrası kas gücünü ve hareket kabiliyetini artırmak için. 

• Osteoporoz Tedavisi: Kemik yoğunluğunu artırmak için ilaçlar (kalsiyum, D vitamini, bifosfonatlar). 

2. Cerrahi Tedavi: 

 
Ciddi kırıklarda, omurga stabilitesinin sağlanması ve sinir yapılarını korumak için cerrahi gereklidir: 

• Vertebroplasti/Kifoplasti: Çökmüş vertebraya kemik çimentosu enjekte edilerek stabilizasyon sağlanır. 

• Dekompresyon Cerrahisi: Omurilik veya sinir kökleri üzerindeki baskıyı kaldırmak için. 

• Spinal Füzyon: Omurganın sabitlenerek kırık bölgenin stabilize edilmesi. 

Cerrahi sonrası fizik tedavi, omurganın yeniden işlevselliğini kazanmasına yardımcı olur. 

Günlük Hayatta Dikkat Edilmesi Gerekenler 

• Osteoporoz riskini azaltın: Kalsiyum ve D vitamini açısından zengin bir diyet uygulayın. 

• Düzenli egzersiz yapın: Kemik ve kas sağlığını destekleyen düşük etkili aktiviteler. 

• Ağır kaldırmaktan kaçının: Omurganızı zorlayabilecek hareketlerden uzak durun. 

• Duruşunuzu düzeltin: Ergonomik oturma ve ayakta durma pozisyonlarını tercih edin. 

• Düşmelere karşı önlem alın: Yaşlı bireyler için evde güvenli bir ortam oluşturun.