Epilepsi Cerrahisi Nedir? 

Epilepsi cerrahisi, nöbetleri kontrol altına almak veya tamamen ortadan kaldırmak için beyindeki anormal elektriksel aktiviteye neden olan bölgenin çıkarılması, değiştirilmesi veya nöbetleri durduracak şekilde modifiye edilmesini amaçlayan bir beyin cerrahisi yöntemidir. Özellikle ilaç tedavisine dirençli (refrakter) epilepsi hastalarında uygulanır ve nörolojik işlevleri mümkün olduğunca koruyarak nöbet kontrolü sağlar. 

Epilepsi Cerrahisi Türleri 

1. Resektif Cerrahiler: 

• Nöbetlere neden olan beyin dokusunun çıkarılmasıdır. 

a. Mezial Temporal Lobektomi (MTL): 

• En sık uygulanan epilepsi cerrahisidir. 

• Temporal lobun medial kısmındaki hipokampus ve amigdala çıkarılır. 

• Genellikle temporal lob epilepsisi olan hastalarda uygulanır. 

b. Lezyonektomi: 

• Nöbetlere neden olan yapısal bir lezyonun (örneğin, tümör, kortikal displazi, kavernöz malformasyon) çıkarılması. 

c. Multilobar Rezeksiyon: 

• Birden fazla beyin lobunu içeren epilepsi odaklarının çıkarılması. 

2. Diskonnektif Cerrahiler: 

• Nöbet aktivitesinin beynin diğer bölgelerine yayılmasını önlemek için sinir yollarını keser. 

a. Hemisferektomi: 

• Bir beyin yarımküresinin cerrahi olarak çıkarılması veya işlevsel olarak devre dışı bırakılması. 

• Özellikle çocuklarda, ağır hemipareziye neden olan durumlarda kullanılır. 

b. Korpus Kallozotomi: 

• Beynin iki yarımküresi arasındaki sinir liflerini keserek nöbet yayılımını durdurur. 

• Atonik (düşme nöbetleri) veya tonik nöbetleri olan hastalarda tercih edilir. 

3. Nöromodülasyon Teknikleri: 

• Beyin aktivitesini düzenlemek için elektriksel stimülasyon yöntemleri. 

a. Vagal Sinir Stimülasyonu (VNS): 

• Boyundaki vagus sinirine yerleştirilen bir elektrotla sürekli veya aralıklı elektriksel uyarı sağlanır. 

• Refrakter epilepsi tedavisinde kullanılır. 

b. Derin Beyin Stimülasyonu (DBS): 

• Beynin talamus gibi derin yapılarında nöbet kontrolü sağlamak için elektrotlar yerleştirilir. 

• Daha yeni bir yöntemdir. 

c. RSPNS (Responsive Neurostimulation): 

• Beyindeki epileptik odakları algılayan ve gerektiğinde elektriksel uyarı gönderen bir cihaz. 

Cerrahi Adaylarının Değerlendirilmesi 

Epilepsi cerrahisi için hasta seçimi multidisipliner bir değerlendirme süreci gerektirir: 

1. Video-EEG: 

• Epileptik odakların yerini ve nöbet tipini belirlemek için. 

2. MRG: 

• Lezyon veya yapısal anormalliklerin tespiti. 

3. PET veya SPECT: 

• Beyindeki metabolik aktiviteyi değerlendirir. 

4. Fonksiyonel Testler: 

• Wada Testi: Cerrahi sırasında dil ve hafıza fonksiyonlarının korunması için beyin lateralizasyonunu değerlendirir. 

• Neuropsikolojik Testler: Bilişsel işlevlerin cerrahiden etkilenip etkilenmeyeceğini belirler. 

5. İnvaziv EEG (Derin Elektrotlar veya Subdural Stripler): 

• Cerrahiden önce epileptik odağın kesin yerini belirlemek için kullanılır. 

Cerrahi Türlerinin Detaylı İncelemesi 

1. Mezial Temporal Lobektomi (MTL): 

• Endikasyonlar: Temporal lob epilepsisi, hipokampal skleroz. 

• Amaç: Hipokampus ve amigdalanın çıkarılmasıyla nöbetlerin ortadan kaldırılması. 

• Sonuçlar: Nöbet kontrolünde yüksek başarı oranı (%60-80). 

2. Lezyonektomi: 

• Endikasyonlar: Kortikal displazi, gliom, kavernom gibi yapısal lezyonlar. 

• Sonuçlar: Lezyonun çıkarılması, genellikle nöbetlerin durmasını sağlar. 

3. Hemisferektomi: 

• Endikasyonlar: Hemi-megalensefali, Sturge-Weber sendromu, Rasmussen ensefaliti. 

• Sonuçlar: Çocuklarda motor ve kognitif gelişimi koruyarak nöbet kontrolü sağlar. 

4. Vagal Sinir Stimülasyonu (VNS): 

• Endikasyonlar: İlaçlara dirençli epilepsi, cerrahiye uygun olmayan hastalar. 

• Sonuçlar: Nöbet sıklığında azalma (%30-50). 

5. Derin Beyin Stimülasyonu (DBS): 

• Endikasyonlar: Nöbetlerin odakları birden fazla bölgede ise veya lezyon bulunamıyorsa. 

• Sonuçlar: Nöbet kontrolünde etkili ve ayarlanabilir bir yöntem. 

Cerrahi Süreç 

1. Hazırlık: 

• Hasta detaylı görüntüleme ve nörolojik testlerden geçirilir. 

2. Ameliyat: 

• Genel anestezi altında gerçekleştirilir. 

• Hedef odak çıkarılır veya nöromodülatör cihaz yerleştirilir. 

3. Sonrası: 

• Hasta nörolojik açıdan yakından izlenir. 

• Rehabilitasyon ve nöbet kontrolü için düzenli takip. 

Riskler ve Komplikasyonlar 

1. Resektif Cerrahiler: 

• Hafıza veya dil bozuklukları. 

• Motor veya duyusal işlev kaybı. 

2. VNS ve DBS: 

• Elektrot kayması. 

• Enfeksiyon. 

• VNS’de ses kısıklığı veya öksürük. 

3. Hemisferektomi: 

• Kalıcı hemiparezi (beklenen bir durum). 

• Görme alanı kaybı.